China: Evi Degheldere

Meer dan een halfjaar in de grootst groeiende economie ter wereld verblijven is een voorrecht, maar zet je ook met beide voeten op de grond. Ik leef en studeer in een land waar het, toen ik geboren werd, nog verboden was met buitenlanders te praten. China ziet zichzelf als het middelpunt van de wereld (China = Zhonguo = Middelste Koninkrijk) en daar word je iedere dag mee geconfronteerd.

Na de eerste indrukken heeft verbijstering plaats gemaakt voor respect. Door hier te leven, wordt het duidelijk hoe het mogelijk is dat China op vijfentwintig jaar zo’n gigantische economische sprong heeft kunnen maken. De Chinese bevolking zal de eerste ter wereld zijn die, ondanks zo’n economische groei, sterft alvorens rijk te worden.

Ik besef zeer goed dat dit soort economische groei alleen maar mogelijk kan zijn geweest in een land dat het niet altijd even nauw neemt met bepaalde universele rechten. Toch kan je, na een halfjaar hier te wonen, niet anders dan ook respect opbrengen. Van een radeloze samenleving in de jaren zestig en zeventig, is China zeer gestructureerd te werk gegaan om in sneltempo de evolutie door te maken die Westerse landen meer dan een eeuw heeft gekost.

Door hier te wonen, is het contrast tussen deze snel veranderende samenleving en ons eigen België eens zo groot. Alle clichés over bureaucratie en rode stempels kloppen, maar toch kunnen onze Belgische politici een aantal zaken leren van de Chinezen.

De pragmatische ingesteldheid van Chinezen vertaalt zich ook in hun trial-and-errorbeleid. Aan het begin van de jaren tachtig werden ‘Special Economic Zones’ opgericht, waar op kleine schaal buitenlandse investeringen werden toegestaan, alvorens de Chinese markt volledig open te gooien in de jaren negentig. Op kleine schaal worden verschillende nieuwe beleidsideeën getest om dan uit te breiden of af te voeren, afhankelijk van de evaluatie.

Een recenter voorbeeld zijn de ‘Free Trade Zones’. Zo kan je op een kleine dertig vierkante kilometer in Pudong wel videogames kopen (de officiële verkoop is verboden in China) en was er initieel ook een plan om onbeperkte toegang tot het internet te krijgen (lees: zonder Chinese firewall). Verder is deze FTZ uiteraard voornamelijk gericht op het aantrekken van nieuwe investeerders in China, door het vereenvoudigen van regelgeving om bedrijven op te starten. Zo zijn er op anderhalf jaar reeds 10.000 nieuwe bedrijven geregistreerd binnen deze zone.

Het belang van de Free Trade Zones mag niet onderschat worden. Alle belangrijke economische ontwikkelingen in de recente Chinese geschiedenis zijn begonnen op kleine schaal en, indien succesvol, uitgebreid. En zo kan China een voorbeeld voor België zijn… met alvast één belangrijk obstakel: dit soort trial-and-errorbeleid vereist dat politici eigen fouten durven erkennen en onsuccesvolle projecten afvoeren. Oordeel en veroordeel een leider pas na twee generaties, zodat je ten volle de impact van zijn beleid kan inschatten.